بیماری ایدیوپاتیک یا نهان زاد (Idiopathic Disease) که با اصطلاح بیماری ناشناخته نیز از آن یاد شده به بیماری ای اطلاق می شود که علت، مکانیسم یا منشا نامشخصی دارد. بیماری ایدیوپاتیک یعنی بیماری ناشناخته، بیماری ای که علت آن به خوبی مشخص نشده و مکانیسم آن نامعلوم است.

بیماری ایدیوپاتیک چیست؟

بعضی بیماری ها در علم پزشکی به خوبی شناخته نشده اند. البته ممکن است که از برخی مکانیسم های ایجاد آن ها مشخص شده باشد اما در کل، علت اصلی ایجاد بیماری نامشخص باقی مانده است. در این موارد گفته می شود که علت یا منشا بیماری، ایدیوپاتیک (Idiopathic) است.

چه بیماری هایی ناشناخته یا ایدیوپاتیک هستند؟

با وجود پیشرفت های علم پزشکی، همچنان علت اصلی یا اتیولوژی بسیاری از بیماری ها ناشناخته باقی مانده است. علت بسیاری از بیماری های خودایمنی و روماتولوژی نظیر اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت روماتوئید، واسکولیت ها و … نامشخص است. پزشکان، مجموعه از عوامل محیطی نظیر ویروس ها، سیگار، چاقی و … و نیز عوامل ژنتیکی را علت این بیماری ها می دانند.

چه کسانی به بیماری های ایدیوپاتیک مبتلا می شوند؟

همانطور که گفته شد، علت اصلی ابتلا به بیماری های ایدیوپاتیک مشخص نشده است و پزشکان عوامل محیطی و ژنتیکی را در ابتلای به این بیماری ها دخیل می دانند. میزان ابتلا به این بیماری ها در دو قلوهای یکسان که از نظیر ژنتیکی کاملا مشابه هستند، متفاوت است. این نشان می دهد که ژنتیک به تنهایی نمی تواند باعث ایجاد بیماری شود.

در کل نمی توان مشخص کرد که چه کسانی حتما به این بیماری ها مبتلا می شوند اما شانس ابتلا در برخی افراد که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری ها را دارند بیشتر است. به عنوان مثال، بیماری پسوریازیس که یک بیماری خودایمنی است و با ضایعات پوستی خود را نشان می دهد در دو قلو های یکسان به میزان متفاوتی بروز می کند. علت اصلی پسوریازیس نامشخص است و صرفا عواملی که باعث تشدید بیماری پسوریازیس می شوند مشخص شده اند. حال اگر فردی سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده داشته باشد و در معرض عوامل آسیب رسان نظیر نورخورشید، خشکی پوست و … قرار گیرد احتمال ابتلای بالاتری نسبت به کسی که هیچ سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری را ندارد خواهد داشت.

آینده پیش روی بیماری های ایدیوپاتیک

امروزه با پیشرفت علم پزشکی، علت و مکانیسم سلولی مولکولی بسیاری از بیماری ها به خوبی مشخص شده و درمان های موثری برای آن ها تولید شده است. امید است که در آینده با پیشرفت بیشتر علم پزشکی، مکانیسم بیماری های ایدیوپاتیک که عموما خودایمنی هستند نیز به خوبی مشخص شده و درمان های موثری برای آن ها ایجاد شود.